سرطان چیست؟ تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان
سرطان چیست؟ تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان
سرطان یک بیماری نوظهور است که نام آن وحشت به دل همه‌ی افراد می‌اندازد. زیرا این بیماری به سختی درمان می‌شوند و اغلب افراد مبتلا به سرطان جان خود را از دست می‌دهند.
سرطان در بافت‌ها و اندام های بدن در اثر رشد بی‌رویه سلول‌ها ایجاد می‌شود. در حالت طبیعی در بدن فرد سالم سلول‌های پیر از بین می‌روند و با سلول‌های جوان و جدید که توسط بافت تولید می‌شود جایگزین می‌شوند. اما سرطانی شدن باعث می‌شود سلول‌های پیر از بین نرود بلکه تکثیر شود و این سلول‌های اضافی با تقسیم‌های پی‌درپی باعث ایجاد سرطان شود.
علائم بروزسرطان چیست؟
سرطانی شدن هر عضوی با بروز تغییر و اختلال در عملکرد آن عضو خود را نشان می‌دهد. این علائم در همه‌ی افراد یکسان است ولی با شدت و ضعف مربوط به مرحله‌ی ایجاد سرطان بروز می‌کند. اما انواع سرطان مجموعه‌ای از علائم مشترک مانند کاهش وزن شدید، خستگی و بی‌حالی و بی‌اشتهایی دارند.
انواع سرطان کدام است؟
سرطان در تمام اندام‌ها و بافت‌های بدن ایجاد می‌شود و منحصر به یک قسمت خاص از بدن نیست. همچنین سرطان تمام افراد با گروه‌های سنی مختلف از کودکان تا سالمندان را در برمی‌گیرد. با این‌حال فقط سرطان‌های دستگاه تولید مثل و اندام جنسی بین مردان و زنان متفاوت است.
ادامه‌ی مطلب انواع سرطان را بر اساس اندام درگیر و علائم آن معرفی می‌کند.
سرطان چیست؟ تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان
سرطان مری
مری لوله‌ای است که مواد غذایی را از دهان به دستگاه گوارشی منتقل می‌کند. اگرچه سرطان علت مشخص ندارد اما استعمال دخانیات، نوشیدن چای داغ و مصرف مشروبات الکلی باعث آسیب به سلول‌های مری می‌شود. سرطان مری با نشانه‌های زیر بروز می‌کند.
ناتوانی در بلعیدن غذا
اختلال در نوشیدن مایعات
استفراغ غذاها
سرفه کردن براثر عبور نامناسب غذا از مری و ورود آن به ریه
سرطان معده
معده عضوی از بدن است که حالت کیسه‌ای مرتجع دارد و غذا بعد از بلعیده شدن و عبور از مری وارد آن می‌شود. هضم غذا در معده ایجاد می‌شود. در شرایطی که قسمتی از معده دچار رشد بی‌رویه‌ی سلولی شود فرایند هضم و جذب غذا با مشکل مواجه می‌شود.
نشانه‌های درگیر شدن معده با توده‌های سرطانی با اختلال در فرایند هضم و جذب غذا بروز می‌کند. افرادی که مبتلا به سرطان معده می‌شوند با علائم زیر به پزشک متخصص معده و گوارش مراجعه می‌کنند.
حالت تهوع و استفراغ
سوءهاضمه
درد معده
سیری بعد از خوردن حجم کمی غذا
نفخ بعد از غذا خوردن
سرطان روده بزرگ
سرطان روده بزرگ جزو ده سرطان شایع در کشورمان است. این سرطان ارتباط مستقیم به رژیم غذایی دارد، یعنی افرادی مبتلا به این سرطان می‌شوند که رژیم غذایی پر از چربی‌های اشباع دارند، میزان فیبر مصرفی آن‌ها کم است یا الکل و دخانیات زیادی مصرف می‌کنند، همچنین از غذاهای فراوری شده، کنسرو شده وانواع سوسیس و کالباس استفاده می‌کنند.
البته نباید از تاثیر ژنتیک در بروز سرطان غافل شد. افرادی که در بستگان درجه یک آن‌ها یک نفر مبتلا به سرطان باشد با احتمال بیشتری دچار این بیماری می‌شوند. موارد زیر نشانه‌های بروز سرطان روده‌ی بزرگ است. در صورت ابتلا به سرطان روده، می‌توانید به متخصص سرطان روده مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
تغییر در عادت اجابت مزاج و بروز اسهال یا یبوست
وجود خون در مدفوع
یرقان و زردی
ضعف و خستگی دائمی
سرطان کبد
سرطان کبد یک بیماری مزمن است که در نتیجه‌ی ابتلا به آن خون از مواد زائد پاک نمی‌شود، همچنین مواد مغذی و داروهای شیمیایی برای بدن قابل استفاده نمی‌شود. بنابراین شایع‌ترین نشانه سرطان کبد زردی چهره و سفیدی چشم‌ها است. زیرا سموم از بدن دفع نشده است. سرطان کبد در مردان بیشتر از زنان شایع است و به‌دنبال کبد چرب غیر الکلی، سیروز، دیابت و مصرف بیش از حد الکل ایجاد می‌شود.
نشانه‌های دیگر سرطان کبد شامل
احساس درد در قسمت بالا و سمت راست بدن
تورم شکم
تغییر رنگ مدفوع به سفید
تهوع و استفراغ است.
سرطان پانکراس
پانکراس یا لوزالمعده یکی از اعضای دستگاه گوارش است که به همراه کیسه‌ی صفرا در هضم و جذب غذا نقش دارد. احتمال ابتلا به سرطان پانکراس با افزایش سن بیشتر می‌شود و شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است. مواجهه با مواد شیمیایی،استفاده از سیگار و تنباکو و اضافه وزن از عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرطان پانکراس را تقویت می‌کند.
سرطان پانکراس با تهوع و استفراغ، بی اشتهایی و کاهش وزن شروع می‌شود و در ادامه فرد با نشانه‌های لرز، اسپاسم عضلانی و مدفوع چرب و کمرنگ و افزایش قند خون به علت کاهش انسولین متوجه ابتلا به سرطان پانکراس می‌شود.
سرطان بیضه
بیضه‌ها قسمتی از دستگاه تولید مثل مردانه است که مسئول تولید اسپرم و هورمون‌های جنسی مردانه است. بیضه‌ها در کیسه‌ی بیضه قرار درند و کمی آویزان هستند که از دمای بدن دور باشند. بروز سرطان بیضه با نشانه‌های زیر اتفاق می‌افتد.
بزرگ شدن یکی از بیضه‌ها یا هردو
درد و احساس سنگینی در بیضه‌ها
جمع شدن ناگهانی مایع در کیسه‌ی بیضه
درد در کشاله‌ی ران
سرطان آلت تناسلی
سرطان آلت تناسلی نوع نادری از سرطان است که از سلول‌های پوستی شروع می‌شود و آلت را درگیر می‌کند. علت اصلی این بیماری سبک زندگی جنسی فرد است. رعایت نکردن بهداشت جنسی، شرکای جنسی متعدد و استفاده نکردن از کاندوم از مواردیست که سبب ابتلا فرد به سرطان آلت تناسلی می‌شود.
با این‌حال ضعف سیستم ایمنی، سیگار کشیدن و ژنتیک نیز در ابتلا به سرطان آلت تناسلی تاثیر گذار است.
علائم بروز سرطان آلت تناسلی موارد زیر است.
خارش یا زخم سر آلت تناسلی
توده یا برآمدگی در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران
تغییر رنگ یا ضخامت پوست آلت تناسلی
ترشح خون و یا مایعات بودار از آلت تناسلی
سرطان پروستات
پروستات عضوی گردویی شکل بین مثانه و آلت تناسلی مردانه است. ادرار برای خروج از مثانه به سمت آلت تناسلی از پروستات عبور می‌کند و نهایتا از بدن دفع می‌شود. همچنین پروستات مایعی را برای حفاظت از اسپرم‌ها ترشح می‌کند.
سرطان پروستات دومین سرطان شایع در مردان است و علائم این سرطان خیلی دیر بروز می‌کند و معمولا در مراحل اولیه‌ی بیماری فرد متوجه بروز سرطان نمی‌شود. با این وجود توجه به نشانه‌های زیر می‌تواند در تشخیص به موقع بیماری کمک موثری نماید.
مشکل در دفع ادرار یا قطره قطره دفع شدن آن
درد در ناحیه‌ی شکم و لگن
وجود خون در ادرار یا منی
درد یا علائم غیر طبیعی در آلت تناسلی
سرطان واژن
این سرطان در سلول‌های پوشاننده‌ی سطح واژن بروز می‌کند و با این‌که نوعی نادری از سرطان است می‌تواند به قسمت‌های دیگر از دستگاه تولید مثل پیشرفت کند که در این‌صورت قابل درمان نیست.
این سرطان در مراحل اولیه بیماری نشانه‌ای ندارد اما با پیشرفت بیماری با علائم زیر همراه است.
خونریزی غیر معمول بعد از نزدیکی یا یائسگی
اختلال در ادرار کردن مانند درد هنگام ادرار یا تکرر ادرار
احساس توده در واژن
درد لگن
یبوست
سرطان رحم
سرطان رحم در سلول‌های دیواره‌‌ی پوشاننده‌ی رحم یا اندومتر ایجاد می‌شود به‌همین دلیل به آن سرطان اندومتر هم گفته می‌شود. شایع‌ترین علامت این سرطان خونریزی غیر طبیعی از رحم بعد از یائسگی یا در زمان‌های غیر از پریودی است. علامت‌های دیگر این سرطان درد در ناحیه‌ی شکم و لگن و وجود درد هنگام رابطه‌ی جنسی است.
علت اصلی بروز این سرطان عدم تعادل هورمونی و اختلال در هورمون استروژن است. همچنین چاقی، دیابت نیز از عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان رحم را بالا می‌برند. در صورت ابتلا به این بیماری می‌توانید به متخصص انکولوژی زنان مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
سرطان تخمدان
سرطان تخمدان یکی از علت‌های مرگ و میر به‌دلیل سرطان در زنان است. این بیماری در زنان بالاتر از ۶۰ سال بروز می‌کند، اما زنانی که در سنین کمتر از ۲۶ سال دو بار بارداری را تجربه کرده باشند با احتمال کمتری به این بیماری مبتلا می‌شوند.
رشد توده‌ی سرطانی در تخمدان‌ها با نشانه‌های درد ناحیه‌ی شکم، کمر یا پایین بدن همراه است. تکرر ادرار، درد هنگام آمیزش جنسی، تغییر در عملکرد دستگاه گوارشی نیز نشانه‌های دیگر این سرطان است که در صورت مواجه شدن با علائم این نوع بیماری می‌توانید به متخصص درمان سرطان مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
سرطان پستان
وقتی اسم سرطان سینه می‌آید، قطعا اولین علامتی که از این سرطان به ذهن می‌آید وجود توده در سینه است. خانم‌های مبتلا به این سرطان با تغییراتی پوستی و قرمزی و تورم در سینه‌ها یا خروج ترشحات غیر شیری از پستان‌ها و احساس درد متوجه مشکل می‌شوند و برای تشخیص دقیق نزد پزشک می‌روند.
با این‌که این سرطان در خانم‌ها شایع‌تر است اما مردان هم ممکن است به سرطان پستان مبتلا شوند. سرطان پستان در مردان با نشانه‌های توده بدون درد در سینه، تغییر در ضخامت سینه و خروج ترشح از نوک سینه بروز می‌کند.
سرطان چیست؟ تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان
سرطان ریه
ریه یا شش اندام اصلی برای تنفس است. بنابراین رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی باعث اختلال در نفس کشیدن فرد می‌شود. علائم سرطان ریه مشابه عفونت‌های تنفسی است، به همین دلیل تشخیص آن در مراحل اولیه بیماری مشکل است و پیشرفت بیماری شانس درمان آن را کاهش می‌دهد. در صورتی که به سرطان ریه مبتلا شده‌اید، می‌توانید با متخصص سرطان ریه مشورت کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
علائم سرطان ریه عمدتا مشکلات تنفسی و شامل موارد زیر است.
تنگی نفس
خس‌خس سینه
درد قفسه سینه
خلط خونی
سرفه‌های مداوم
وجود تومور در قسمت‌های بالایی ریه اعصاب صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است منجر به فلج یک طرفه صورت یا افتادگی پلک شود.
سرطان کلیه
کلیه‌ها با شکلی شبیه لوبیا در دوطرف ستون مهره‌ها قرار دارند. کلیه وظیفه‌ی تصفیه و پالایش خون از مواد زائد را به عهده دارد. این مواد زائد همراه با آب و نمک با ادرار دفع می‌شود.
کسانی که اضافه وزن دارند، سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سرطان دارند، دخانیات مصرف می‌کنند و پرفشاری خون دارند بیشتر از سایرین به سرطان کلیه مبتلا می‌شوند.
علائم سرطان کلیه شامل موارد زیر است.
وجود خون در ادرار
درد پهلو یا شکم یا احساس توده در این نواحی
کم خونی
کاهش وزن بی‌دلیل
سرطان خون
لوسمی یا سرطان خون یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان است. این سرطان در سلول‌های خونی یعنی گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها ایجاد می‌شود. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا پرتوها، ژنتیک و اختلالات خونی احتمال از علت‌های ابتلا به سرطان خون هستند.
سرطان استخوان
سرطان استخوان یکی از انواع نادر سرطان است که در استخوان‌های دراز مانند استخوان بازو یا استخوان پهن مانند استخوان لگن ایجاد می‌شود. علت سرطان استخوان قرار گرفتن در معرض پرتوهای مضر، بیماری پاژه استخوان و سندرم‌های ژنتیکی نادر است. در برخی افراد هم سرطان از قسمت‌های دیگر بدن به استخوان سرایت می‌کند که البته در زمره‌ی سرطان استخوان قرار نمی‌گیرد.
سرطان دهان
سرطان دهان زبان، لب، سینوس‌ها و گونه‌ها را درگیر می‌کند. مشروبات الکلی، سیگار، ژنتیک و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب از عوامل خطر برای این سرطان است. تکثیر غیرقابل کنترل سلول‌های دهانی با علائمی مانند موارد زیر بروز می‌کند.
زخم‌های دهانی که بیشتر از دوهفته طول بکشد و به راحتی خونریزی می‌کند.
خونریزی ناگهانی در دهان
جویدن یا بلعیدن سخت غذا
خارش گلو یا درد
بی‌حرکتی یا بی‌حسی در دهان و صورت
سرطان چشم
سرطان چشم بر روی چشم و بافت‌های اطراف آن تاثیر می‌گذارد و موجب تخریب بافت می‌شود. افرادی که در مراحل اولیه این بیماری هستند با تاری دید و درد چشم درگیر هستند و با پیشرفت بیماری کم کم بینایی چشم هم از بین می‌رود و با یک توده روی پلک و درد شدید چشم مواجه می‌شوند.
سرطان مغز
سرطان مغز با رشد یک تومور در مغز و با سردرد ظاهر می‌شود. سر دردها ممکن است خفیف یا شدید باشد البته نمی‌توان هر سردردی را به سرطان نسبت داد اما آن را به‌عنوان یک نشانه‌ی خطر جدی باید در نظر گرفت.
در مواردی که تومور خوش‌خیم است با جراحی و خارج کردن توده فرد به زندگی عادی برمی‌گردد، اما تومورهای بدخیم به سرعت بافت مغز را درگیر می‌کند و جان فرد را می‌گیرد. نشانه‌های این سرطان شامل دشواری حرف زدن و اختلال در حافظه، از دست دادن تعادل و فلج شدن یک سمت از بدن و مختل شدن حواس بینایی، شنوایی و چشایی است.
انواع سرطان و بررسی انواع سرطان به تفکیک | سرطان چیست؟ تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان | تفاوت تومور و سرطان چیست؟ | سرطان و پرتودرمانی | آزمایش سرطان چیست و چگونه انجام می شود؟ | اساس سلولی و مولکولی سرطان در انسان