متخصص سرطان پستان در تهران
متخصص سرطان پستان در تهران
پرتودرمانی سرطان پستان | رادیوتراپی سرطان پستان
پرتو درماني یک روش درمان سرطان است كه طی آن با استفاده از اشعه ي ايكس (يا ذرات باردار) با انرژي بالا، سلولهاي سرطاني از بین برده ميشوند.
بسياري از بيماران مبتلا به سرطان، علاوه بر درمان هاي ديگري مانند جراحي و شيمي درماني، به پرتو درماني نيز نياز دارند.
ماهيت پرتو درماني خارجي مشابه دريافت اشعه ايكس است ولي با انرژي بسيار بيشتر، كه عمدتا روي سلولهاي سرطاني متمركز ميشود، درد ندارد وهر جلسه درمان تقريبا چند دقيقه بطول مي انجامد.
جراحی سرطان پستان به چه روش هایی انجام میشود؟
بهتر است قبل از بحث پرتودرمانی، اختصارا به توضیح انواع روشهای جراحی سرطان پستان بپردازیم. جراحی سرطان پستان به دو روش انجام میشود:
جراحي به روش حفظ پستان (يعني فقط ناحيه تومورال از بافت پستان توسط جراحي برداشته ميشود)، که به این روش Breast Conservative Surgery یا اختصارا BCS گفته میشود.
جراحي به روش ماستكتومي ( یعنی کل بافت پستان توسط جراحي برداشته ميشود)، که علت اصلی انتخاب اين نوع روش جراحي، بزرگ بودن نسبت اندازه تومور به اندازه كل پستان میباشد.
در چه شرایطی، پرتو درماني برای درمان سرطان پستان لازم میشود؟
بدنبال جراحی به روش حفظ پستان (یعنی روش (BCS، در اغلب بیماران، رادیوتراپی نیز باید انجام شود.
بدنبال جراحی به روش برداشتن کل بافت پستان (یعنی روش ماستکتومی)، تنها اگر سایز تومور بزرگ باشد یا سایر عوامل خطر وجود داشته باشد، پرتودرمانی انجام میشود.
اگر تعدادي از غدد لنفاوي زير بغل درگير باشند (صرف نظر از روش جراحی)، رادیوتراپی لازم خواهد بود.
اگر سرطان پستان در نواحي ديگر بدن، مانند استخوان ها يا مغز پخش شده باشد كه اصطلاحا به آن متاستاز گفته ميشود، پرتو درماني اغلب کمک کننده است.
رادیوتراپی در سه مورد اول سبب كاهش خطر عود سرطان و افزایش طول عمر بیماران، و در مورد آخر سبب تسکین بیمار و بهبود کیفیت زندگی وی خواهد شد.
پرتودرمانی سرطان پستان به چه روش هایی انجام میشود؟
روش پرتو درماني خارجي (External Beam Radiation Therapy) که در اين نوع روش، يك دستگاه توليد اشعه ايكس با چرخش اطراف بدن بيمار، اشعه را دقيقا به نواحي درگير یعنی پستان و غدد لنفاوی اطراف (در صورت لزوم) ميتاباند.
براكي تراپي (پرتو درماني داخل بدن) که در اين روش، چشمه هاي راديو اكتيو به شكل دانه يا سوزن براي مدت زمان كوتاهي داخل بافت پستان قرار داده ميشود، كه البته اين روش براي درمان سرطان پستان، كمتر مورد استفاده قرار ميگيرد.
کدام نواحي باید تحت تابش اشعه قرار بگيرند؟
اگر بيمار تحت جراحي با روش برداشتن کل بافت پستان (یعنی روش ماستکتومی) قرار گرفته باشد و غدد لنفاوي درگير نباشند، ناحيه ي پرتو درماني عمدتا شامل ديواره ي قفسه ي سينه و خط برش جراحي ميباشد.
اگر بيمار تحت جراحي با روش برداشتن کل بافت پستان (یعنی روش ماستکتومی) قرار گرفته باشد و غدد لنفاوي درگير نباشند، پرتو درماني فقط روي بافت پستان باقيمانده انجام ميشود كه به آن Whole Breast Irradiation ميگويند، و بعد از اينكه كل پستان درمان شد، چند جلسه اضافي به ناحيه ي كوچكتري كه تومور اوليه قبلا در آنجا قرار گرفته بود (و البته در حين جراحي برداشته شده) اشعه تابانده ميشود كه اصطلاحا به آن درمانBoost ميگويند.
چنانچه غدد لنفاوي زير بغل درگير بوده باشد، اين نواحی همراه با غدد لنفاوي نواحی بالاتر و پایینتراستخوان ترقوه تا قاعده گردن، (همزمان با درمان پستان يا ديواره قفسه ي سينه) تحت پرتو درماني قرار ميگيرند.
چه زماني پرتو درماني را شروع كنيم؟
چنانچه قرار باشد پرتو درماني بعد از جراحي آغاز شود، ميبايست صبر كرد تا ناحيه ي مورد جراحي التيام يابد؛ كه ممكن است يكماه يا بيشتر به طول انجامد.
ولی اگر قرار باشد پرتو درماني بعد از شيمي درماني انجام شود، ميبايست تا پايان دوره شيمي درماني صبر كرده و معمولا دو تا چهار هفته بعد از اتمام شيمي درماني، رادیوتراپی آغاز خواهد شد.
آماده سازي پيش از پرتو درماني به چه ترتیب است؟
پيش از شروع پرتودرماني، بيمار توسط كارشناس پرتو درماني، با وسايل مخصوصي، تحت سي تي اسكن قرار گرفته و در نواحي مشخصي كه علامت زده ميشود، تتو يا خالكوبي انجام ميگردد. اينكار موجب ميشود تا تيم درماني بتواند قبل از شروع درمان، طراحي درمان مناسبي انجام دهد به نحوی که نهایت دقت و تمركز، بر روي نواحي تحت درمان و تعيين دوز مناسب اشعه، صورت پذیرد.
انواع پروتوکل های پرتو درماني سرطان پستان و تعداد جلسات درمان به چه صورت است؟
تعداد جلسات درمان استاندارد براي درمان پستان، بین 25 تا 33 جلسه است که ٥ روز در هفته و طی مدت ٦ الي ٧ هفته انجام میشود.
روش ديگر، پرتو درماني با تعداد جلسات كمترHypo-fractionation است كه اغلب، در مورد بيماراني استفاده ميشود كه قرار است تنها بافت پستان (بدون غدد لنفاوي) تحت درمان قرار گيرد. در اين روش ميزان درمان در هر روز افزايش يافته و درمان طي مدت ٣ الي ٤ هفته پايان ميابد. ميزان نتایج این روش درمان، با روش استاندارد برابر است ولی مزيت آن، كاهش عوارض حاد احتمالی از جمله عوارض پوستي ناشي از پرتودرماني و کاهش مراجعات بیمار میباشد.
در روش ديگري به نام راديوتراپي حين عمل جراحي IORT = Intra-Operative Radiation Therapy)) يك دز بالای اشعه، حين عمل جراحي (بعد از برداشتن تومور) به ناحيه ي بستر تومور داده ميشود، اما اين روش تنها در شرايط خاصي باید انجام شود و چنانچه اين شرايط مهيا نباشند ممكن است خطرعود توموردرپستان مبتلا افزايش يابد.
در روش پرتودرمانی با شدت تعدیل یافته (IMRT = Intensity Modulated Radiation Therapy)به کمک کامپیوتر ميتوان شدت درمان در فیلدهای درمانی خاصی را به نحوی تغییر داد تا تمرکز روی ناحیه درمان افزایش یابد و در عين حال ميزان آسيب به بافتهاي سالم نیز كاهش یابد، ولي اين روش درمانی، براي درمان سرطان پستان بهتر است با كنترل حركات تنفسي باشد كه تاكنون در كشور ما امكانات آن كمتر فراهم شده و لذا انجام آن چندان توصیه نمیشود.
پرتو درماني ديواره ي قفسه سينه: اگر بيمار تحت جراحي ماستكتومي (برداشتن كل بافت پستان) قرار گرفته باشد و غدد لنفاوي وي درگير نباشند، پرتو درماني صرفا متمركز بر ناحيه ي ديواره قفسه ي سينه(Chest wall) و محل برش جراحي انجام ميشود.
پرتو درماني غدد لنفاوي: چنانچه غدد لنفاوي زير بغل درگير باشد، صرف نظر از نوع عمل جراحي، اين نواحي نيز ميبايد تحت پرتو درماني قرار بگيرند. پرتودرماني اين نواحي شامل ناحيه زير بغل و نواحي بالا و پايين استخوان ترقوه و در بعضي بيماران، غدد لنفاوي كنار استخوان جناغ سينه (همزمان با درمان پستان يا ديواره ي قفسه ي سينه) انجام ميشود.
روش درمان کوتاه مدت برای تنها بخشی از بافت پستان: Accelerated Partial Breast Irradiation) APBI)
در بيماران خاص، بعضا از روش APBI جهت تجویز دز زيادتر در زمان كوتاهتر، و فقط به ناحيه اي خاصی از بافت پستان (به جاي كل پستان) استفاده ميشود. از آنجا که مطالعات بيشتري در جهت بکارگیری اين روش هاي نوين و مقایسه آن با روش هاي استاندارد نياز است، همه پزشكان از اين روش استفاده نميكنند.
عوارض احتمالي پرتو درماني چیست؟
تورم بافت پستان
تغييرات پوستي در ناحيه ي تحت درمان كه مشابه آفتاب سوختگي خفيف است و شامل قرمز شدن، پوسته پوسته شدن و تيره شدن پوست ميشود. لذا بهتر است در طول پرتو درماني، بيمار در معرض نور مستقيم آفتاب قرار نگيرد تا عوارض پوستي تشدید نشود.عوارض پوستي معمولا طي چند ماه بهبود مي يابند که اين مدت ممكن است بين ٦ تا١٢ ماه متغیر باشد.
خستگي؛ که معمولا چندان شدید نیست.
همچنين پرتو درماني خارجي ميتواند عوارضي همچون لنفادم را در پي داشته باشد كه عبارتست از ايجاد ورم و درد در ناحيه ي بازو كه توسط روشهاي خاصي ميتوان از آن پيشگيري كرد.
عوارض قلبي و ريوي: چنانچه پرتو درماني با دستگاه هاي پيشرفته انجام شود، و پزشك متخصص راديوتراپي و آنكولوژي بتواند طراحي درمان صحيحي انجام دهد، ميتوان از بروز اين عوارض جلوگيري كرد.
بطور خلاصه چنانچه پزشک شما نهایت دقت را در نظر بگیرد و درمان شما بکمک دستگاههای پیشرفته رادیوتراپی انجام شود، رادیوتراپی سرطان پستان براحتی و بدون عارضه جدی انجام خواهد شد.
علائم سرطان پستان | نشانه های هشدار دهنده ابتلا به سرطان پستان
علائم و نشانه های سرطان پستان می تواند شامل مواردی مانند تورم، حفره حفره شدن پوست، درد، تورفتگی نوک پستان، قرمزی و … باشد. پیش از این در مطلب سرطان سینه، بیان کردیم که سرطان سینه یا سرطان پستان ناشی از رشد غیر طبیعی سلول ها در پستان است. این سرطان می تواند از بخش های مختلف سینه آغاز شود. دانستن اینکه پستان ها در حالت عادی چگونه باید باشند، بخش مهمی از سلامتی پستان است. اگر چه انجام تست های غربالگری به طور مداوم برای تشخیص این سرطان مهم است، ماموگرافی ها هر نوع کانسر سینه ای را پیدا نمی کنند. بنابراین، بسیار مهم است که از تغییرات پستان خود آگاه باشید و نشانه ها و علائم کانسر سینه را بدانید.
توجه داشته باشید، اغلب سرطان های پستان قبل از اینکه احساس شوند و پیش از بروز علائم، در ماموگرافی غربالگری در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند.
در صورتی که نشانه های سرطان سینه را بشناسید، می توانید هر چه سریع تر برای تشخیص زود هنگام این سرطان اقدام نموده و راههای درمان را پیگیری نمایید. انستیتو کانسر پردیس نیز می تواند در این راستا خدمات به روز و پیشرفته ای را در کنار کادر مجرب، در خدمت بیماران عزیز قرار داده و آنها را در روند تشخیص سرطان و پیگیری راههای درمان سرطان همراهی نماید. قبل از هر چیزی، خالی از لطف نیست که راههای پیشگیری از سرطان پستان را در پیش بگیرید تا خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.
علائم و نشانه های سرطان پستان
شاید یکی از شناخته شده ترین نشانه های سرطان پستان، وجود توده در بافت پستان باشد. اگر چه اکثر زنان پس از کشف توده به پزشک مراجعه می کنند، بایستی به دیگر تغییرات ظاهری پوست یا نوک پستان نیز توجه داشته باشند. می توانید با مطالعه نشانه ها و علائم سرطان وضعیت خود را در مورد این بیماری بهتر بررسی نمایید. اغلب سرطان های پستان قبل از اینکه احساس شوند و پیش از بروز علائم، در ماموگرافی غربالگری در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند. توجه داشته باشید که انواع مختلف سرطان پستان، علائم متفاوتی را به همراه دارند. به عنوان مثال، کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC) که در مجاری شیر ایجاد می شود، ممکن است باعث ایجاد توده شود. کارسینوم لوبولار تهاجمی (ILC) که در غدد شیر ایجاد می شود، ممکن است باعث ضخامت پستان شود.
علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پستان
علائم تومورهای پستان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پستان عبارتند از:
تغییرات پوستی مانند تورم، قرمزی یا سایر تفاوت های قابل مشاهده در یک یا هر دو سینه
افزایش اندازه یا تغییر در شکل پستان ها
تغییر در ظاهر نوک یک یا هر دو سینه
درد عمومی در هر قسمت از پستان
احساس توده ها یا گره هایی در داخل پستان
علائم اختصاصی تر سرطان تهاجمی پستان
خارش یا التهاب سینه
تغییر رنگ سینه
افزایش اندازه یا شکل پستان (طی مدت زمان کوتاه)
احساس تغییر حین لمس پستان
پوسته پوسته شدن نوک پستان
وجود توده یا ضخیم شدن سینه
قرمزی یا گود شدن پوست پستان (مانند پوست پرتغال)
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به دلایل دیگری غیر از سرطان پیش آمده باشند. به عنوان مثال، تغییر در بافت پوست پستان ممکن است در اثر اگزما ایجاد شود و گره های لنفاوی متورم ممکن است در اثر عفونت در پستان یا بیماری غیرمرتبط دیگری ایجاد شود. با مراجعه به پزشک می توانید مطمئن شوید آیا علائمی که مشاهده کرده اید، جای نگرانی دارد یا نه.
علائم تهاجمی سرطان پستان
علائم تهاجمی سرطان پستان عبارتند از:
وجود توده در پستان
تورم همه یا بخشی از پستان، حتی اگر توده ای احساس نشود.
سوزش یا گود شدن پوست
درد پستان یا نوک پستان
تورفتگی نوک سینه (چرخش به سمت داخل)
قرمزی، پوسته پوسته شدن یا ضخیم شدن نوک یا پوست پستان
ترشح نوک پستان
توده یا تورم در غدد لنفاوی زیر بغل
علائم کارسینوم داکتال
کارسینوم داکتال درجا (DCIS) علامت خاصی را دنبال نمی کند. به ندرت ممکن است یک زن توده ای را در سینه خود احساس کند یا ترشح نوک پستان داشته باشد. با این حال، اغلب موارد کارسینوم داکتال درجا با ماموگرافی تشخیص داده می شود.
علائم سرطام لوبولار
سرطان لوبولار درجا (LCIS) با علائم خاصی همراه نیست و با ماموگرافی قابل مشاهده نمی باشد. این نوع سرطان تنها در شرایطی کشف می شود که پزشک به دلایل دیگری مانند انجام تحقیقات در مورد توده های غیرمرتبط با سینه، بیوپسی پستان انجام می دهد. اگر فردی مبتلا به LCIS باشد، سلول های پستان زیر میکروسکوپ به صورت غیرطبیعی ظاهر می شوند.
علائم سرطان التهابی پستان
بر خلاف سایر سرطان های پستان، سرطان التهابی پستان (IBC) به ندرت باعث ایجاد توده های پستان می شود و ممکن است در ماموگرافی خود را نشان دهند. علائم التهابی سرطان پستان شامل موارد زیر می باشد:
قرمزی، تورم و خارش سینه
سطح پستان ممکن است ظاهری مانند پوست پرتقال پیدا کند.
سنگینی، سوزش یا درد در یک سینه
یکی از سینه ها به وضوح بزرگ تر از دیگری است.
تورفتگی نوک سینه
هیچ توده ای با خودآزمایی پستان احساس نمی شود.
گره های لنفاوی متورم در زیر بازو و یا بالاتر از ترقوه
حضور علائم پس از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک
برخلاف سایر انواع سرطان پستان، سرطان التهابی پستان منجر به ایجاد توده مشخص در پستان نمی شود. بنابراین، خودآزمایی پستان، معاینه بالینی پستان یا حتی ماموگرافی ممکن است سرطان التهابی پستان را تشخیص ندهد. حتی سونوگرافی نیز ممکن است سرطان التهابی پستان را تشخیص ندهد. اما تغییرات سطح پستان ناشی از سرطان التهابی پستان، با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است. علائم سرطان التهابی پستان می تواند به سرعت رشد کند و بیماری می تواند به سرعت گسترش یابد. هر گونه تغییر ناگهانی در بافت یا ظاهر پستان باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.
برای زنان باردار یا شیرده، علائمی مانند قرمزی، تورم، خارش و درد، از علائم عفونت پستان مانند ورم پستان است که با آنتی بیوتیک قابل درمان است. اگر باردار یا شیرده نیستید و با این علائم مواجه شدید، بایستی تحت معاینه پزشک قرار بگیرید تا نتیجه نهایی مشخص شود.
علائم سرطان پستان متاستاتیک
علائم سرطان پستان متاستاتیک به بخشی از بدن که سرطان در آن گسترش یافته و مرحله آن بستگی دارد. برخی اوقات، بیماری متاستاتیک ممکن است علامتی نداشته باشد.
اگر دیواره قفسه سینه یا سینه آسیب دیده باشد، علائم آن ممکن است شامل درد، ترشح نوک پستان، توده در پستان یا زیر بغل باشد.
در صورت آسیب دیدگی استخوان ها، علائم ممکن است شامل درد، شکستگی، یبوست یا کاهش هوشیاری به دلیل سطح بالای کلسیم باشد.
اگر تومورها در ریه ها تشکیل شوند، علائم ممکن است شامل تنگی نفس یا مشکل در تنفس، سرفه، درد دیواره سینه یا خستگی شدید باشد.
در صورتی که کبد درگیر شود، علائم ممکن است شامل حالت تهوع، خستگی شدید، افزایش دور شکم، تورم پاها و دست ها به علت جمع شدن مایع و زردی و خارش پوست باشد.
اگر سرطان پستان به مغز یا نخاع گسترش یابد و تومورهایی ایجاد شود، نشانه ها ممکن است شامل درد، سرگیجه، از دست دادن حافظه، سردرد، تاری دید، مشکل در گفتار، مشکل در حرکات یا تشنج باشد.
علائم کارسینوم پاپیلاری پستان
اگر چه علائم کارسینوم پاپیلاری ممکن است مشخص نباشد، یک ماموگرافی روتین ممکن است پیشرفت آن را تشخیص دهد. برای کسانی که علائم مرتبط با این نوع سرطان را تجربه می کنند، موارد زیر ممکن است رایج باشد:
توده: کارسینوم پاپیلاری اغلب به صورت کیست یا توده 2-3 سانتی متری تشخیص داده می شود که ممکن است هنگام معاینه سینه با دست، احساس شود.
ترشح نوک پستان: حدود 50 درصد از کارسینومای پاپیلاری در زیر نوک پستان اتفاق می افتد و منجر به ترشح خونی نوک پستان می شود.
علائم سرطان پستان سه گانه منفی
اگر چه سرطان سینه سه گانه منفی متفاوت از سایر سرطان های سینه نیست، اما چندین ویژگی منحصر بفرد دارد. از جمله:
وضعیت گیرنده: یک سری آزمایش تشخیص می دهند که گیرنده های استروژن، پروژسترون و HER2 منفی خواهند بود، به این معنی که هورمون تراپی، روش سنتی درمان سرطان پستان، موثر نیست. در عوض، گزینه های درمانی سرطان سینه سه گانه منفی شامل شیمی درمانی، درمان هدفمند و پرتودرمانی می باشد.
تهاجمی تر: در مقایسه با سایر انواع سرطان پستان، تمایل بیشتری به شیوع و عود بعد از درمان دارد. این خطر چند سال پس از درمان کاهش می یابد.
نوع و درجه سلول: سلول های سرطان سینه سه گانه منفی معمولاً همراه با رده های سلولی basal-like هستند. همچنین، این سلول ها ممکن است درجه بالاتری داشته باشند، به این معنی که شبیه به سلول های نرمال و سالم نیستند.
علائم سرطان پستان مردان
علائم سرطان پستان در مردان می تواند مشابه مواردی باشد که زنان تجربه می کنند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
وجود توده در پستان، بدون درد
ضخیم شدن پستان
تغییراتی در نوک یا پوست پستان، مانند کمرنگ شدن، لکه دار شدن یا قرمزی
ترشح مایعات از نوک سینه
جمع بندی علائم سرطان پستان
همانطور که در این مطلب ذکر کردیم، با شناخت علائم و نشانه های سرطان پستان می توانیم به تشخیص و درمان به موقع این بیماری کمک کنیم. علائم این سرطان می تواند شامل مواردی مانند تغییر رنگ، قرمزی، حفره حفره شدن پوست، تورفتگی نوک پستان و ترشح نوک پستان باشد. اگرچه هر یک از این علائم می تواند به دلیل موارد دیگری غیر از کانسر پستان ایجاد شود، در صورت وجود آنها بایستی به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا علت آن را پیدا کنید. توجه داشته باشید که آزمایش های غربالگری و ماموگرافی کمک می کنند تا قبل از بروز هر گونه علائم، سرطان پستان را هر چه سریع تر کشف کنید و شانس بیشتری برای درمان داشته باشید.
متخصص سرطان پستان در تهران
متخصص سرطان پستان
فوق تخصص سرطان پستان
غربالگری سرطان سينه
دکتر سرطان پستان
پزشک سرطان پستان
جراح سرطان پستان
جراح سرطان پستان در تهران
غربالگری سرطان پستان
دکتر سرطان پستان در تهران
