انواع سرطان سینه و روش های شیمی درمانی سرطان سینه
انواع سرطان سینه و روش های شیمی درمانی سرطان سینه
روش اصلی درمان سرطان سینه جراحی است که معمولا همراه با پرتودرمانی، شیمیدرمانی، هورموندرمانی و دیگر روشها ترکیب میشود. انتخاب روش درمان به اندازه تومور، مرحله سرطان، اندازه سینه و دیگر عوامل بستگی دارد. لامپکتومی به همراه پرتودرمانی به اندازه ماستکتومی در درمان سرطان سینه در مراحل اولیه کارآمد است.
سرطان سینه دومین سرطان رایج در میان زنان است. راههای مختلفی برای درمان سرطان سینه وجود دارد مانند انواع روشهای جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و غیره. در این مطلب ابتدا مروری بسیار کوتاه بر سرطان سینه و علائم آن خواهیم داشت و سپس انواع راههای درمان سرطان سینه را با هم مرور خواهیم کرد.
بسیار مهم است که علائم اولیه سرطان سینه را بشناسید و چکاپ زنان را به صورت مرتب انجام دهید.
معرفی کوتاهی بر سرطان سینه و علائم آن
سرطان سینه در اثر رشد غیرطبیعی سلولها در مجاری سینه ایجاد میشود. این سلولها پتانسیل زیادی برای حمله به قسمتهای دیگر بدن دارند و معمولا زمانی تشخیص داده میشوند که پخش شدهاند. این سرطان معمولا در زنان ایجاد میشود، اما این به این معنی نیست که مردان به این سرطان مبتلا نمیشوند. البته روند درمان سرطان سینه در هر دو جنس یکی است.
این سرطان دومین سرطان رایج در میان زنان بعد از سرطان پوست است. در سالهای اخیر با آگاهی بیشتر در مورد این سرطان نرخ بقای ۵ ساله رشد خوبی داشته است و میزان مرگ و میر در اثر این سرطان کاهش پیدا کرده است.
شایع ترین علائم این سرطان عبارتاند از:
وجود توده یا ضخامتی که نسبت به بافت اطراف متفاوت است.
تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر سینه
تغییرات در پوست روی سینه، مانند فرورفتگی
معکوس شدن نوک پستان
پوسته پوسته شدن هاله دور سینه
قرمزی یا ایجاد فرورفتگیهایی روی پوست سینه مثل پوست پرتقال.
درمان سرطان سینه چگونه انجام می شود؟
اگر در حال خواندن این مطلب هستید، یعنی متاسفانه به احتمال زیاد تشخیص بیماری برای شما داده شده است یا پزشکان احتمال میدهند که به این بیماری مبتلا هستید. اگر در مسیر درمان این بیماری هستید، باید بدانید که برای درمان این سرطان مانند انواع دیگر سرطان به تیمی پزشکی متشکل از متخصص و فوق تخصص از جمله جراح انکولوژی، متخصص پرتو درمانی انکولوژی، متخصص انکولوژی، متخصص و فوق تخصص زنان در کنار رادیولوژیست و پاتولوژیست همکاری میکنند تا برنامه درمانی بیمار را فراهم کنند. همچنین برای بازسازی ظاهر سینه میتوانید از جراح پلاستیک کمک بگیرید.
مسیر درمان بیمار عموما شامل ترکیبی از روشهای مختلف درمان است که بر اساس فاکتورهای زیر مشخص میشود:
نوع فرعی تومور شامل وضعیت گیرندههای هورمونی تومور (ER، PR)، وضعیت HER2، وضعیت متاستاز گرههای لنفاوی
مرحله سرطان
مارکرهای ژنومی
سن بیمار، وضعیت سلامتی، وضعیت یائسگی و ترجیحات بیمار
وجود یا نبود جهشهای شناختهشده در ژنهای موروثی سرطان سینه مثل BRCA1 و BRCA2.
روشهای درمانی اصلی برای درمان سرطان سینه عبارتاند از:
جراحی
پرتودرمانی
شیمی درمانی
هورمون درمانی
درمان هدفمند
ایمونوتراپی.
شما ممکن است به یکی یا ترکیبی از این درمانها نیاز داشته باشد. نوع یا ترکیب این درمانها به نوع تشخیص سرطان و مرحله پیشرفت آن بستگی دارد.
جراحی برای درمان سرطان سینه
در روش جراحی قسمتی از سینه شامل بافت سرطانی و کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته میشود. روش جراحی همچنین برای بررسی غدد لنفی اطراف تومور یعنی زیر بغل هم استفاده میشود.
به گفتهی NHS دو نوع اصلی جراحی سرطان سینه وجود دارد:
جراحی با حفظ پستان، که در آن توده سرطانی (تومور) برداشته میشود.
ماستکتومی، که در آن کل پستان برداشته می شود.
در بسیاری از موارد، بعد از ماستکتومی، جراحی ترمیمی انجام میشود تا فرم سینه بازسازی شود.
۱. جراحی با حفظ پستان
جراحی حفظ پستان، جراحی برای برداشتن سرطان و همچنین برخی از بافت های طبیعی اطراف آن انجام میشود. به این جراحی را لامپکتومی، کوادرانکتومی، ماستکتومی جزئی یا ماستکتومی سگمنتال هم میگویند.
جراحی حفظ سینه از لامپکتومی یا برداشتن موضعی گسترده، که در آن تومور و کمی بافت اطراف سینه برداشته میشود، تا ماستکتومی جزئی یا کوادرانکتومی، که در آن تا یک چهارم سینه برداشته میشود، متغیر است. اگر جراحی حفظ پستان انجام دهید، مقدار بافت سینه که برداشته می شود به موارد زیر بستگی دارد: نوع سرطان
اندازه تومور
محل قرارگیری تومور در سینه
مقدار بافت اطراف که باید برداشته شود
اندازه سینه
جراح همیشه مقداری از بافت سالم سینه در اطراف تومور را هم برمیدارد، و برای وجود سرطان آزمایش میکند. اگر سرطان در بافت سالم وجود نداشته باشد، احتمال بازگشت سرطان کمتر است. اگر سلولهای سرطانی در بافت اطراف یافت شوند، ممکن است نیاز باشد که بافت بیشتری از سینه شما برداشته شود یا حتی پزشک انجام ماستکتومی را پیشنهاد دهد. اگر سرطان نسبت به اندازه سینه شما کوچک باشد، جراحی حفظ پستان توصیه می شود. جراح تومور و لبهای از بافت سینه را برمیدارد، در حالی که تا آنجا که ممکن است بافت سینه باقی میماند. با این عمل ممکن است اندازه و شکل سینه و موقعیت نوک پستان را تغییر کند.
پس از انجام عمل جراحی حفظ پستان، معمولاً برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده رادیوتراپی کل سینه انجام میشود. حتی ممکن است شیمیدرمانی، درمان هدفمند یا هورمون درمانی هم توصیه شود.
۲. ماستکتومی
ماستکتومی نوعی جراحی سرطان سینه است که در آن کل سینه از جمله تمام بافت سینه (از جمله پوست و نوک سینه) و گاهی دیگر بافتهای مجاور و بافتهایی که ماهیچههای قفسه سینه را میپوشانند، برداشته میشود.
ممکن است ماستکتومی به شما پیشنهاد شود اگر:
سرطان در بیش از یک ناحیه از پستان وجود دارد
سرطان در مقایسه با اندازه سینه بزرگ است
شما قبلاً برای درمان در همان سینه پرتودرمانی انجام دادهاید و بنابراین نمی توانید دوباره آن را انجام دهید.
در بررسی بافتهای اطراف حاشیهی واضحی از سلولهای سالم وجود نداشته باشد.
در زمان تشخیص سرطان سینه مشخص میشود که جهش ژن BRCA1 یا BRCA2 را دارید. در این صورت ممکن است تصمیم بگیرید که ماستکتومی را به جای جراحی حفظ پستان انجام دهید، به خصوص اگر نتوانید پرتودرمانی انجام دهید.
انواع مختلفی از ماستکتومی وجود دارد:
ماستکتومی با حفظ پوست
گاهی میتوان بافت سینه را تخلیه کرد اما پوست را حفظ کرد.
ماستکتومی با حفظ نوک پستان
گاهی میتوان نوک پستان را حفظ کرد. ماستکتومی با حفظ نوک پستان ممکن است یک گزینه درمانی برای زنان خاصی با جهش ژن BRCA1 یا BRCA2 یا برای زنان دارای جهش ژنی با خطر متوسط، مانند CHEK2 یا ATM باشد.
ماستکتومی دوبل
در برخی از زنان ممکن است هر دو سینه برداشته میشوند. این جراحی به عنوان ماستکتومی پروفیلاکتیک مقابل هم شناخته میشود. در صورت داشتن جهش ژن BRCA1 یا BRCA2، جراح ممکن است ماستکتومی دوبل را توصیه کند، زیرا این جهش خطر ابتلا به سرطان در سینه دیگر را افزایش میدهد. برخی از زنان با خطر متوسط سرطان در سینه دیگر هم ماستکتومی دوبل را انتخاب میکنند، به ندرت، جراح عضلات دیواره قفسه سینه را هم برمیدارد. به این عمل ماستکتومی رادیکال می گویند.
۳. جراحی بازسازی سینه
نداشتن سینه یا ناهماهنگی شکل سینهها بعد از درمان برای بسیاری از خانمها ناراحتکننده است. و اینجاست که جراحی بازسازی سینه برای اصلاح شکل سینه مطرح میشود. بازسازی سینه دو نوع دارد:
بازسازی فوری را میتوان همزمان با ماستکتومی انجام داد.
بازسازی تاخیری بعد از بهبود زخمها انجام میشود.
بازسازی سینه را میتوان با گذاشتن پروتز سینه یا با استفاده از بافتی از قسمت دیگری از بدن برای ایجاد یک سینه جدید انجام داد.
انواع مختلفی از جراحی ترمیمی وجود دارد، اما گزینههای روی میز برای شما به وضعیت پزشکی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. اگر به فکر انجام جراحی ترمیمی هستید، ایده خوبی است که قبل از ماستکتومی یا BCS در مورد آن با جراح سینه و جراح پلاستیک صحبت کنید. این مشورت به تیم جراحی زمان میدهد تا بهترین گزینهی درمانی را برای شما برنامهریزی کنند.
۴. جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی
هنگامی که سرطان سینه برای اولین بار به خارج از پستان متاستاز میکند، احتمالاً به غدد لنفاوی خاصی در زیر بغل به نام غدد لنفاوی یا گاهی نزدیک استخوان سینه حمله میکند. قبل از جراحی شما باید یک سونوگرافی برای بررسی غدد لنفاوی زیر بغل نزدیک به سینه انجام دهید. اگر غدد لنفاوی غیر طبیعی به نظر برسند، برای بررسیهای بیشتر بیوپسی یا تشریح زیر بغل انجام میشود. این کار برای تعیین مرحله سرطان مهم است. غدد لنفاوی ممکن است در جریان جراحی برای برداشتن سرطان سینه یا در یک عمل جداگانه برداشته شوند. دو نوع اصلی جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی عبارتاند از:
بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان (SLNB)
روشی است که در آن جراح رنگی را تزریق میکند و سپس گرههای لنفاوی زیر بازو را که رنگ گرفتهاند، برمیدارد. این غدد لنفاوی جایی هستند که سرطان احتمالاً در ابتدا گسترش مییابد.
تشریح غدد لنفاوی زیر بغل (ALND)
روشی است که در آن از رنگ استفاده نمیشود و در آن جراح بسیاری از غدد لنفاوی زیر بغل (۱۰ تا ۲۰ غده) را برمی دارد. امروزه ALND کمتر از گذشته انجام میشود، اما همچنان ممکن است بهترین راه برای بررسی غدد لنفاوی در برخی شرایط باشد.
عوارض جانبی احتمالی هر دو نوع جراحی زیر بغل عبارتاند از:
سفتی بازو یا شانه
بی حسی در بازو، شانه، زیر بغل و قسمت هایی از قفسه سینه
لنف اِدم یا تورم بازو
سروما (جمع شدن مایع در نزدیکی محل جراحی).
پرتو درمانی برای درمان سرطان سینه
پرتودرمانی از پرتوهای پرقدرت انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. دو روش برای پرتودرمانی وجود دارد:
تابش پرتو خارجی: پرتوها با استفاده از یک دستگاه به ناحیهی تحت درمان تابیده میشوند.
براکی تراپی یا تابش داخلی که با قرار دادن مواد رادیواکتیو در داخل بدن پرتودرمانی انجام میشود.
پرتودرمانی حین عمل: نوعی پرتودرمانی جزئی پستان است. در این روش کل دوره پرتودرمانی در یک زمان در طول جراحی سرطان به نواحی مورد درمان تابیده میشود.
نوع جدیدتر پرتودرمانی به نام پروتون درمانی هم وجود دارد که از ذرات پروتون به جای اشعه ایکس برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میکند. این روش هنوز در دست مطالعه است و در همه مراکز درمانی در دسترس نیست.
تابش پرتو خارجی برای کل پستان معمولاً پس از لامپکتومی انجام میشود، اما اگر خطر عود سرطان در شما کم باشد، ممکن است پزشکان از براکی تراپی سینه بعد از لامپکتومی استفاده کنند.
پزشکان همچنین ممکن است در مورد تومورهای بزرگتر یا سرطانهایی که به غدد لنفاوی گسترش یافتهاند، پس از ماستکتومی از پرتودرمانی برای دیواره قفسه سینه استفاده کنند.
پرتودرمانی برای درمان سرطان سینه بسته به نوع درمان میتواند از سه روز تا شش هفته طول بکشد. پزشک بر اساس وضعیت شما، نوع سرطان و محل تومور تعیین میکند که کدام درمان برای شما بهترین است.
عوارض پرتودرمانی
پرتودرمانی روشی بدون درد است اما میتواند عوارضی هم برای بیمار داشته باشد که عبارتاند از:
خستگی
بثورات قرمز مانند آفتاب سوختگی در محل پرتودرمانی
تورم یا سفتتر شدن بافت سینه
برخی از عوارض نادر پرتودرمانی سرطان سینه عبارتاند از:
آسیب به قلب یا ریهها
سرطانهای دوم در ناحیه تحت درمان در اثر تابش پرتو.
پرتودرمانی برای کدام بیماران مناسب است؟
هنگام درمان سرطان پستان در مراحل اولیه، پرتودرمانی اغلب بعد از جراحی انجام میشود تا سلولهای سرطانی باقیمانده از بین بروند. این کار به کاهش خطر بازگشت سرطان کمک میکند.
از پرتودرمانی نیز می توان برای درمان موارد زیر استفاده کرد:
سرطان سینهای که با جراحی قابل برداشتن نیست.
سرطان سینه متاستاتیک، که در آن سرطان به اندامهای دور مانند استخوانها، ریهها، مغز یا کبد گسترش یافته است.
پرتودرمانی یک گزینه خوب برای درمان سرطان سینه نیست اگر:
در صورت ابتلا به یک بیماری بافت همبند مانند اسکلرودرمی که بیمار را نسبت به عوارض جانبی پرتودرمانی حساس میکند.
بارداری
شیمی درمانی برای درمان سرطان سینه
همه با شیمی درمانی تا حدودی آشنا هستیم. شیمی درمانی از داروهای خاصی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. داروهای شیمی درمانی بهصورت تزریقی یا خوراکی به بیمار داده میشود. بسته به ویژگیهای سرطان ممکن است پزشک از ترکیبی از داروهای شیمیدرمانی یا از شیمیدرمانی در ترکیب با دیگر درمانها استفاده کند.
برای درمان سرطان از شیمیدرمانی به روشهای زیر استفاده میشود:
بعد از جراحی برای درمان سرطان سینه در مراحل اولیه: اگر خطر بازگشت سرطان یا متاستاز به قسمتهای دیگر بدن وجود داشته باشد، ممکن است پزشک بعد از جراحی از شیمیدرمانی برای کاهش احتمال عود سرطان استفاده کند.
قبل از جراحی برای درمان سرطان سینه در مراحل اولیه: شیمی درمانی گاهی قبل از جراحی در زنانی که تومورهای سینه بزرگی دارند هم انجام میشود. در شیمی درمانی قبل از عمل هدف کوچک کردن تومور به اندازهای است که برداشتن آن با جراحی آسانتر شود.
برای درمان سرطان سینه در مراحل پیشرفته یا سرطان متاستاتیک: شیمی درمانی در زنانی که سرطان آنها به سایر قسمتهای بدن متاستاز کردهاست هم استفاده میشود. ممکن است از شیمی درمانی برای کنترل سرطان و کاهش علائم بیمار استفاده شود.
انواع سرطان سینه | درجه بندی سرطان سینه
عوارض شیمی درمانی
عوارض جانبی شیمی درمانی به داروهای استفادهشده بستگی دارد. عوارض جانبی رایج عبارتاند از:
ریزش مو
حالت تهوع
استفراغ
خستگی
افزایش خطر ابتلا به عفونت.
عوارض جانبی نادر شیمیدرمانی سرطان سینه میتواند شامل موارد زیر باشد:
یائسگی زودرس
ناباروری، اگر قبل از یائسگی شیمیدرمانی انجام شود.
آسیب به قلب و کلیه ها
آسیب عصبی
و به ندرت سرطان سلول های خونی.
هورمون درمانی برای درمان سرطان سینه
هورمون درمانی یا بهتر بگوییم درمان مسدودکننده هورمون، برای درمان انواعی از سرطان سینه به کار میروند که به هورمونها حساس هستند. پزشکان به این سرطانها، سرطانهای گیرنده استروژن مثبت (ER مثبت) و گیرنده پروژسترون مثبت (PR مثبت) میگویند. هورمون درمانی را می توان قبل یا بعد از جراحی یا سایر درمان ها برای کاهش احتمال بازگشت سرطان استفاده کرد. اگر سرطان قبلا متاستاز کرده باشد، هورمون درمانی ممکن است آن را کوچک و کنترل کند.
درمانهای قابلاستفاده در هورمون درمانی عبارتاند از:
داروهایی که مانع از اتصال هورمونها به سلولهای سرطانی میشوند (تنظیمکنندههای انتخابی گیرنده استروژن)
داروهایی که مانع از تولید استروژن پس از یائسگی میشوند (مهارکننده های آروماتاز)
جراحی یا داروهایی که برای توقف تولید هورمون در تخمدانها استفاده میشوند.
عوارض جانبی هورمون درمانی به نوع درمان شما بستگی دارد، شما ممکن است عوارض زیر را تجربه کنید:
گرگرفتگی
تعریق شبانه
خشکی واژن.
عوارض جانبی جدیتر هورموندرمانی شامل موارد زیر است:
خطر نازک شدن استخوان
لخته شدن خون.
انواعی از سرطان سینه که به هورمونهای استروژن یا پروژسترون حساس هستند را با هورمون درمانی میتوان درمان کرد. در واقع هورمون درمانی خطر بازگشت سرطان را کمتر میکند یا تومور را کوچک میکند.
درمان هدفمند برای درمان سرطان سینه
در درمان هدفمند داروها به ناهنجاریهای خاص در سلولهای سرطانی حمله میکنند. به عنوان مثال، چندین داروی درمانی هدفمند بر پروتئینی خاص به نام HER2 تمرکز میکنند که برخی از سلولهای سرطان سینه بیش از حد تولید میکنند. این پروتئین به رشد و بقای سلولهای سرطانی سینه کمک میکند و با هدف قرار دادن این سلولها، میتوان به تومور سرطانی آسیب رساند و در عین حال سلولهای سالم را حفظ کرد.
درمانهای دارویی هدفمند دیگری هم هستند که بر سایر ناهنجاریهای سلولهای سرطان سینه تمرکز دارند. برخی داروها بعد از جراحی برای کاهش خطر بازگشت سرطان استفاده میشود. برخی دیگر در سرطانهای سینه پیشرفته برای کند کردن رشد تومور استفاده میشوند.
درمان هدفمند یک حوزه فعال در تحقیقات سرطان است. ممکن است پزشکان سلولهای سرطانی بیمار را برای درمانهای هدفمند مختلف تست کنند تا داروی مناسب را پیدا کنند.
ایمونوتراپی یا ایمنی درمانی برای درمان سرطان سینه
ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. گاهی سلولهای سرطان موادی تولید میکنند که به لطف آنها میتوانند از سیستم ایمنی بدن فرار کنند. ایمونوتراپی در این فرآیند تداخل ایجاد میکند. اگر سرطان سینه سهگانهی منفی دارید؛ یعنی سلولهای سرطانی گیرندههایی برای استروژن، پروژسترون یا HER2 ندارند، ایمونوتراپی ممکن است یک گزینه درمانی برای شما باشد.
انواع سرطان سینه | درجه بندی سرطان سینه
درمان سرطان سینه در مراحل مختلف بیماری
یکی از مهمترین مسائل در درمان سرطان سینه مانند انواع دیگر سرطان، مرحلهی سرطان است. هر سرطان ۵ مرحله اصلی دارد؛ مرحله ۰ تا ۴. در ادامه روشهای درمان سرطان سینه در مراحل مختلف را با هم بررسی خواهیم کرد:
درمان سرطان سینه در مرحله ۰
سرطانهای مرحله ۰ محدود به داخل مجرای شیر یا غدد شیری و غیرتهاجمی هستند. دو نوع سرطان استیج صفر سینه داریم:
کارسینوم مجاری شیری درجا (DCIS) که تنها در مجاری شیری وجود دارد.
کارسینوم لوبولار در جا (LCIS) این سلولهای غیرطبیعی در تنها در غدد شیری ایجاد میشوند.
این دو کارسینوم خطر سرطان سینه را در فرد افزایش میدهند و در صورت تشخیص زودهنگام به راحتی با روشهای مختلف درمان میشوند.
گزینههای درمانی برای کارسینوم مجاری شیری درجا شامل موارد زیر است:
جراحی با حفظ پستان (BCS) که معمولا همراه با پرتودرمانی انجام میشود.
ماستکتومی: در صورتی که حدود کارسینوم خیلی پراکنده باشد. اگر نیاز به انجام ماستکتومی باشد پزشک ممکن است جراحی غدد لنفی را هم انجام دهد.
هورمون درمانی بعد از جراحی.
درمان سرطان سینه استیج ۱
در مرحله ۱ سرطان سینه هنوز نسبتاً کوچک است یا به غدد لنفاوی گسترش پیدا نکردهاست و یا فقط ناحیه کوچکی از سرطان در غدد لنفاوی نگهبان وجود دارد. درمان سرطان سینه در مرحله ۱ شامل موارد زیر است:
جراحی: جراحی درمان اصلی سرطان سینه در مرحله ۱ است. در این مرحله پزشک از لامپکتومی یا ماستکتومی استفاده میکند. همچنین غدد لنفی باید بررسی شوند؛ با بیوپسی یا با تشریح زیر بغل .
پرتودرمانی
شیمی درمانی
هورمون درمانی
درمان سرطان سینه در استیج ۲
این سرطانهای سینه بزرگتر از سرطانهای مرحله I هستند و/یا به چند غدد لنفاوی مجاور گسترش یافتهاند. پزشکان برای درمان سرطان سینه در مرحله دوم از روشهای زیر استفاده میکنند:
جراحی: جراحی حفظ پستان یا ماستکتومی روشهای اصلی درمان در این مرحله هستند. همچنین غدد لنفی باید بررسی شوند.
پرتودرمانی: پرتودرمانی بعد از حراجی برای موراد لامپکتومی و موارد ماستکتومی با غدد لنفی مشکوک انجام میشود.
شیمی درمانی
درمان هدفمند
هورمون درمانی
ایمونوتراپی
درمان سرطان سینه استیج ۳
این تومورها بزرگتر هستند یا به بافتهای مجاور یعنی پوست روی سینه یا عضله زیر سینه متاستاز کردهاند یا اینکه به بسیاری از غدد لنفاوی مجاور گسترش یافتهاند. گزینههای درمان سرطان سینه استیج ۳ به صورت زیر است:
شیمی درمانی قبل و بعد از جراحی
جراحی معمولا ماستکتومی
پرتودرمانی بعد از عمل
درمان سرطان سینه در استیج I تا III معمولاً شامل جراحی و پرتودرمانی است که میتواند با شیمیدرمانی یا سایر درمانهای دارویی قبل یا بعد از جراحی همراه باشد.
درمان سرطان سینه استیج ۴
سرطان مرحله ۴ به خارج از سینه و غدد لنفی مجاور و حتی اندامهای دور متاستاز کرده است. در این موارد درمان های اصلی شامل درمانهای سیستمیک است یعنی:
هورمون درمانی
شیمی درمانی
داروهای درمان هدفمند
ایمونوتراپی
و ترکیبی از درمان های بالا.
جراحی و/یا پرتودرمانی هم در برخی موارد میتواند کمککننده باشد.
درمان در این مرحله میتواند به کوچککردن تومور یا جلوگیری از رشد آن کمک کند. همچنین علائم بیمار را تسکین دهد و مدت زندهماندن را بیشتر کند.
شیمی درمانی سرطان پستان
شیمی درمانی سرطان کولون | شیمی درمانی سرطان سینه | شیمی درمانی سرطان پستان | شیمی درمانی سرطان پوست | شیمی درمانی سرطان سر | شیمی درمانی سرطان گردن
برای نابودی و هدف قرار دادن تومور سرطانیاز داروهای ویژه ای در شیمی درمانی سرطان سینه استفاده میشود. این دارو ها بصورت خوراکی یا تزریقی وجود دارند. درکنار سایر روشهای درمانی مثل هورمون تراپی، جراحی سینه یا پرتودرمانیاز شیمی درمانی سرطان سینه برای کاهش خطر بازگشت سرطان و علائم ناشی ازآن و افزایش روند معالجه استفاده میشود. شیمیدرمانی ممکن است عوارض موقت یا دائمی را بهمراه داشته باشد. اما درهر صورت بهکنترل عود سرطان کمک میکند.
دلایل انجام شیمی درمانی سرطان سینه
گاهی اوقات شیمی درمانی سرطان سینه قبلاز انجام جراحی صورت میگیرد زیرا هدف این است که قبلاز خارج کردن غده ی سرطانی حتی الامکان حجم آنرا کاهش دهند. این امر باعث میشود که نیازیبه برداشتن کل بافت سینه نباشد و مانعاز رشد توده در غدد لنفاوی شود.
این نوع شیمیدرمانی برایموارد زیر مورد استفاده است:
سرطان سینه سه گانه منفی
کوچک کردن توده برای حفظ سینه
غده های خیلی بزرگ
رشد سلول های سرطانی بهغدد لنفاوی
بعداز انجام عمل جراحی، برایاطمینان داشتناز خروج کامل سلولهای سرطانی و کاهش خطر ابتلای مجدد بهاین بیماری، شیمیدرمانی بهبیماران توصیه میشود.
اگراز ابتدا تومور های سرطانی نزدیکبه غدد لنفاوی بوده باشد بیشتر درمعرض متاستاز (رشد سلولسرطانی بهنواحی دیگر بدن) هستید. اگر پزشک شما بعلت گسترش و پیشرفت سلولهایسرطانی درتمام نقاط بدن، جراحی را گزینه ی مناسبی ندانست، بایداز شیمیدرمانی بعنوان اولین معالجه خود استفاده کنید که هدفاز انجام این کار، افزایش طول عمر بیمار است.
عوارض و خطرات ناشی از شیمی درمانی سرطان سینه
عوارض جانبی شیمیدرمانی بستگیبه واکنش بدن تانبه داروهای پخش شدهدر سراسر بدن و نوع دارو هایی که دریافت میکنید دارد.
عوارض بلند مدت
پوکی استخوان
آسیبهای قلبی و سست شدن ماهیچه های قلب
سرطان خون
آسیببه تخمدان و ناباروری
عوارض کوتاه مدت
یبوست و اسهال
تهوع و ازدست دادن اشتها
ریزش و کچلی مو
نوروپاتی (آسیببه اعصاب)
اختلال تمرکز
ایجاد عفونت
تغییرات ناخن و پوست و زخمهای دهانی
بی حسی، سستی، حس سوزش، مور مور شدن اندام ها
آمادگی برای شیمی درمانی سرطان سینه
برای شیمیدرمانی عوامل مختلفیرا مد نظر قرار میدهند.از جمله:
مشخصات ژنتیکی
شرایط هورمونی
وضعیت غدد لنفاوی
سایز غدهسرطانی
سن و سوابق معالجه
ارزیابی مزایای شیمیدرمانی
شیمیدرمانی ممکن است کهبه کار همه ی بیماران نیاید. پزشکان برای تعیین مناسب ترین روش شیمیدرمانی، عوامل و فاکتورهای مختلفی رادر نظر میگیرند. هرچه خطر رشد سلولهای سرطانیدر بیمار روبه افزایش باشد،شیمیدرمانی برایاو مناسب تر است.
دارو های شیمی درمانی سرطان سینه
داروهای رایجی کهدر شیمی درمانی سرطان سینه از آن استفاده میکنند عبارتنداز:
CMF
EC
E-CMF
اسکاتلکس
FEC
FEC-T
eribulin
وینوربلین
بسته لیتکس
gemcitabine
AC
کربوپلاتین
سیس پلاتین
کاپیتیباپلاتین
مدت زمان شیمی درمانی سرطان سینه
باتوجهبه میزان گستردگی و پخش سلولهایسرطانی سینه، ممکن است بیمار چندروزیرا در بیمارستان و بقیه ی روز هارا در خانه سپری کند. برایکاهش عوارض جانبی دارو باید یکسریاز رژیمهای غذایی و دارو هارا رعایت کرد که توسط پزشک تعیین شده و بهآن رژیم شیمیایی یا رژیم شیمیدرمانی گویند. طول این درمان حدود ۲ تا ۳ هفته میباشد.
توصیه های بعد از شیمی درمانی سرطان سینه
پساز اتمام دوره شیمی درمانی سرطان سینه ، برایداشتن زندگی سالم بهتر است علاوه بر داشتن یک رژیم غذایی مقوی و سالم، سالی دوبار برای چکاپبه پزشک خود مراجعه کنید.
انواع شیمی درمانی سرطان سینه
اکثرا افراد میتوانند همزمان بیشاز یک نوع شیمیدرمانیرا باهم انجام دهند که شامل موارد زیر است:
موضعی
بهداخل شکم
تزریقی
خوراکی
داخل وریدی
به شریان
هورمون درمانی
تفاوت رادیوتراپی و شیمی درمانی سرطان سینه
پرتودرمانی به نسبت این روش عوارض کمتری را به همراه دارد چون پرتوهای تابشی مستقیما تومور سرطانیرا هدف قرار میدهد نه کل بدن. داروهای شیمیایی عمدتا از طریق انفوزیون به داخل ورید تزریق شده یا از طریق دهان به بیمار داده میشود.
شیمی درمانی یک روش درمانی با داروهای شیمیایی جهت از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از پیشرفت آن ها است. داروی شیمی درمانی در تمام نقاط بدن از طریق خون پخش شده و تاثیر فراوانی در جلوگیری و از بین بردن سلول های سرطانی که از یک نقطه به نقطه ی دیگر انتقال یافته است، دارد.
هنگامی که یک قسمت از بدن درگیر بیماری سرطان می شود، سلول های سرطانی به سایر مناطق بدن انتقال یافته و سایر اعضا را نیز درگیر می کند، هنگام استفاده از شیمی درمانی سلول های سالم بدن نیز تحت تاثیر شیمی درمانی قرار می گیرند و برخی عوارض جانبی ظاهر می شود. اما پس از اتمام دوره درمان سلول های سالم بطور خودکار به وضعیت اولیه باز می گردند.
هدف از استفاده از شیمی درمانی عبارتست از:
• از بین بردن سلول های سرطانی بطور کامل و جلوگیری از عودت مجدد بیماری سرطان.
• کنترل بیماری سرطان و جلوگیری از پیشرفت بیماری و درگیر شدن سایر سلول های بدن (کند کردن روند پیشرفته شدن بیماری).
• کاهش عوارض جانبی بیماری سرطان
به طور کلی شیمی درمان سه هدف کلی دارد:
درمان
دربرخی موارد ، از شیمی درمانی برای بهبود سرطان استفاده می شود ، به این معنی که سرطان از بین رفته است و دیگر بر نمی گردد.
اکثر پزشکان در حوزه تشخیص و درمان سرطان از کلمه درمان برای شیمی درمانی استفاده نمی کنند . بنابراین ، هنگام انجام درمانی که ممکن است شانس بهبود سرطان فرد را افزایش دهد ، پزشک ممکن است آن را به عنوان روشی با قصد درمان توصیف کند.
اگرچه ممکن است هدف در این شرایط درمان باشد و تنها امید بسیاری از افراد مبتلا به سرطان باشد ، اما همیشه به یک ترتیب نتیجه نمی دهد. معمولاً سال ها طول می کشد تا اثبات شود که آیا سرطان فرد واقعاً بهبود یافته است یا خیر.
کنترل
در صورت عدم امکان درمان ، هدف از درمان سرطان با شیمی درمانی می تواند کنترل بیماری باشد. در این موارد ، از شیمی درمانی برای کوچک شدن تومورها و یا جلوگیری از رشد و گسترش سرطان استفاده می شود. این روش می تواند به فرد سرطانی کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و عمر طولانی تری داشته باشد.
تسکین
از شیمی می توان برای تسکین علائم ناشی از سرطان نیز استفاده کرد. به این عمل تسکین درمانی ، شیمی درمانی تسکینی یا درمان با قصد تسکین گفته می شود.
وقتی سرطان در مرحله پیشرفته باشد ، احتمالاً قابل کنترل نیست و گسترش یافته است ، هدف از دادن شیمی درمانی ممکن است بهبود کیفیت زندگی یا کمک به فرد در احساس بهتر باشد. به عنوان مثال ، شیمی درمانی ممکن است برای کمک به کوچک شدن توموری که باعث درد یا فشار می شود ، شود تا بیمار احساس بهتری داشته باشد و درد کمتری داشته باشد.
چه زمانی از شیمی درمانی استفاده می شود؟
شیمی درمانی از اصلی ترین روش درمان و کنترل بیماری سرطان است که ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی مثل عمل جراحی، پرتو درمانی و… مورد استفاده قرار گیرد. روش درمان سرطان متناسب با وضعیت بیمار تشخیص داده می شود. در برخی مواقع شیمی درمانی به تنهایی بهترین و مناسب ترین برای درمان سرطان است.
روش های انجام شیمی درمانی
در شیمی درمانی روش های مختلفی وجود دارد که روش مناسب از طریق پزشک و متناسب با وضعیت بیمار انتخاب می شود که عبارتند از:
• درمان خوراکی
• تزریق عضلانی
• تزریق رگی
• تزریق زیر پوستی
• پماد روی پوست
• تزریق مستقیم به مثانه
• تزریق در نخاع یا مغز
شیمی درمانی را می توان به عنوان درمان اصلی استفاده نمود ؟
پس ازاینکه از سایر اقدامات درمانی استفاده نمودیم ، سلول های سرطانی مخفی را می توان توسط شیمی درمانی از بین برد.
شیمی درمانی می تواند بعد از سایر درمانها مانند جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در بدن باقی مانده اند ، استفاده شود . این روش را روش درمانی کمکی می نامند.
شیمی درمانی درد دارد ؟
معمولا بیمار هیچ گونه دردی بجز درد فرو رفتن سوزن را احساس نمی کند. داروهای شیمیایی که باعث درد یا سوزش یا خارش پوست می شوند بسیار محدود می باشند و این داروها از طریق رگ تزریق می شوند. در صورت وجود هر گونه از علائم سوزش یا خارش و… از قبل به بیمار اطلاع داده شده تا آمادگی لازم را داشته باشد. همچنین بیمار باید در صورت احساس هر گونه درد و ناراحتی هنگام انجام شیمی درمانی اطلاع دهد.
بعضی داروها ممکن است با شیمی درمانی تداخل دارویی داشته باشد و عوارض ناشی ازشیمی درمانی را افزایش دهد.
لذا باید مریض در صورت استفاده هر گونه داروی دیگر پزشک خود را در جریان قرار دهد. شایان ذکر است که پزشک باید در جریان همه داروهای بیمار از جمله ویتامین ها و… نیز قرار بگیرد.
دارو های شیمی درمانی بر چه اساسی تجویز می شوند ؟
پزشک بر اساس عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان ، مرحله سرطان ، سلامتی کلی ، درمانهای قبلی سرطان و اهداف و ترجیحات بیمار این داروها را تعیین می کند
شیمی درمانی بر باروری زنان تاثیر می گذارد ؟
بانوانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند و هنوز یائسه نشده اند ممکن است در اثر داروهای شیمی درمانی دچار قطع عادت ماهیانه شوند که ممکن است به صورت موقت و گاهی دائمی باشد.
در افرادی که سن بالاتر از 35 سال دارند و یا اختلال قاعدگی دارند احتمال ایجاد یائسگی بعد از شیمی درمانی بیشتر است به همین خاطر افرادی که خواهان بارداری بعد از اتمام درمان سرطان پستان هستند، باید قبل از شروع درمان، مشاوره ی باروری ـ ناباروری انجام دهند تا با روشهای مختلف به حفظ قدرت باروری آنها کمک شود.
آیا هنگام شیمی درمانی می توان اقدامات دندانپزشکی انجام داد؟
موارد غیر اورژانس بهتر است به تعویق افتد ولی در موارد الزامی، پس از هماهنگی با پزشک معالج و انجام آزمایش انعقادی و بررسی سطح گلبول سفید خون و پلاکت می توان اقدامات مذکور را به راحتی انجام داد.
آیا می توان از مسکن در طی شیمی درمان استفاده نمود؟
مصرف استامینوفن یا استامینوفن کدئین بلامانع است ولی برای سایر داروها بهتر است با پزشک و مرکزی که در آن شیمی درمانی می شوید، هماهنگ نمایید. پس از اتمام شیمی درمانی در موارد نیاز استفاده از هر داروی تجویز شده بلامانع است. علت اصلی این توصیه این است که گاهی عارضه ای بدنبال شیمی درمانی ایجاد شده است که با مصرف نابجای داروی مسکن ممکن است تشدید شود. مثلاً نارسایی نسبی کلیه ایجاد شده است و مصرف بعضی از مسکن ها آن را تشدید می کند.